Blog

Bağımsız Yabancı Çalışma İzni

Bağımsız yabancı çalışma izni; yabancıların, Türkiye’de en az 5 yıl kanuni ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları, çalışmalarının, ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşuluyla verilebilir. İstihdam üzerindeki etkinin belirlenmesinde ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınır.

Mesleki hizmetler kapsamında kalan yabancılar, ilgili mevzuat çerçevesinde, ilgili mercilerden aldıkları, mesleklerini icra ettiklerine dair bir belgeyi diğer belgelerin yanı sıra Bakanlığa ibraz ederler

Kanuni ve Kesintisiz İkameti Gösterir Belgenin İbrazı

Kanunun 7. Yabancı Çalışma İzni maddesinde öngörülen, yabancının en az 5 yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirildiği emniyet makamlarından alınacak belge ile kanıtlanır. Bu belge diğer belgelerle birlikte Bakanlığa bağımsız yabancı çalışma izni başvurusu sırasında iletilir. 5 yıl kanuni ve kesintisiz olarak ikamet etme koşulunun değerlendirilmesi Kanunun 9. Yabancı Çalışma İzni maddesinde belirtilen hususlara tabidir

Yabancının, Eşinin ve Çocukların Kanuni ve Kesintisiz İkamet Sürelerinin Hesaplanması

Yabancının en az 5 yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması koşulunun yerine getirilip getirilmediği değerlendirilirken, öğrenimde geçen süreler dikkate alınmaz. Diğer taraftan, Kanunun 5. Yabancı Çalışma İzni maddesinin 4. fıkrası uyarınca, yabancının beraberinde Türkiye’ye gelerek, yabancı ile birlikte ikamet eden, aynı zamanda öğrenim gören eş ve çocuklarının, öğrenim süreleri ikametten sayılır

Bağımsız Yabancı Çalışma İznine Bağlı Olarak Verilecek İkamet İzni

Bağımsız yabancı çalışma izni verilen yabancıların ikamet izin süreleri, yabancıların Türkiye’de ikamet ve seyahatlerine ilişkin mevzuata göre İçişleri Bakanlığınca belirlenir. Bağımsız yabancı çalışma izni, işin mahiyeti değişmediği sürece, yabancı tarafından ikamet izin sürelerine bağlı olarak kullanılır.

Emniyet makamlarınca, bağımsız yabancı çalışma iznine istinaden verilen ikamet izin sürelerinin uzatılmaması halinde, Bakanlığa bilgi verilir.

Bağımsız Yabancı Çalışma İznine Esas Belgelerin Yanı Sıra, İstenebilecek Diğer Belgeler

Bağımsız yabancı çalışma izninin değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliyetinin, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgelerin, diğer belgelerle birlikte Bakanlığa iletilmesi istenebilir.

Bağımsız Yabancı Çalışma İzni Müracaat Belgesi

Bağımsız yabancı çalışma izni verilmesi uygun bulunan yabancıya, bağımsız çalışabileceğine ilişkin “Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesi” verilir.

Bağımsız Çalışma İzni Müracaat Belgesinin Geçerliliği

Bağımsız çalışma izni müracaat belgesi, verildiği tarihten itibaren 3 ay süreyle geçerlidir. Yabancıya, işyerini kurmasının ardından, ticaret sicil kaydını Bakanlığa ibraz etmesi halinde bağımsız yabancı çalışma izni verilebilir.

Yabancıya bağımsız çalışma izni verilmemesi halinde, ticaret sicil kayıtlarını tutan makama ve yabancının Türkiye’deki durumunun ikamet izni açısından değerlendirilebilmesi ve gerektiğinde yabancının izinsiz ikametinin önlenmesi amacıyla Bakanlıkça emniyet makamlarına bilgi verilir.

İstisnai Haller

Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe; ulusal mevzuata aykırı davranmamak ve mesleki hizmetlere ilişkin mevzuata uymak kaydıyla, ilgili mercilerin görüşleri de dikkate alınmak suretiyle, statüleri bu bölümün müteakip Yabancı Çalışma İzni maddelerinde belirtilen yabancılara, çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

İstisnai çalışma izinlerinin uzatılması ve iptali, Yönetmeliğin genel hükümlerindeki prosedüre tabidir. Ayrıca, istisnai yabancı çalışma izinleri, ilgili mesleki mevzuatın gereklerinin yerine getirilmediğinin tespit edilmesi halinde de iptal edilir. İstisnai çalışma izinlerinin verilmesi, iptali ve uzatılmasına ilişkin kararlar, ilgili mercilere iletilir.

Türk Vatandaşı ile Evli Olanlar

Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan yabancılardan; ikamete ilişkin süre koşulu aranmaksızın Türkiye’de kanuni olarak bulunanlar, doğrudan Bakanlığa istisnai yabancı çalışma izni başvurusunda bulunabilirler.

Evli kalma süresi 3 yılı doldurmadan evliliğin sona ermesi veya evliliğin aile birliği kurmak amacıyla yapılmadığının belirlenmesi durumunda, çalışma izin belgesi geçerliğini kaybeder. Bu belge ile çalışmaya devam edilmesi, kaçak çalışma ve çalıştırma kapsamında değerlendirilir. Bakanlık, bu kapsamda verdiği çalışma izin belgelerine bu konuyla ilgili bilgilendirici kayıtları düşer.

Yerleşmiş Sayılan Yabancılar

Bir Türk vatandaşı ile olan evlilik birliği en az 3 yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte, Türkiye’de yerleşmiş olan yabancıların çalışma izinleri, Türkiye’de kanuni olarak bulunmaları kaydıyla istisnai olarak verilebilir.

Yerleşmiş yabancı kavramından, İçişleri Bakanlığı’nın ikamet izinleri açısından bu kapsamda mütalaa ettiği kişiler anlaşılır. Bu yabancıların, emniyet makamlarından aldıkları durumlarını kanıtlayan belgeyi diğer belgelerle birlikte başvuruları sırasında Bakanlığa iletmeleri gerekir.

Yerleşmiş Sayılan Yabancıların Çocukları

Bir Türk vatandaşı ile olan evlilik birliği en az 3 yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte, Türkiye’de yerleşmiş olan yabancıların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarının çalışma izinleri de, Türkiye’de kanuni olarak bulunmaları kaydıyla istisnai olarak verilebilir.

Türk Vatandaşlığını Kaybedenler

403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 19, 27 ve 28. Yabancı Çalışma İzni maddeleri kapsamında bulunan yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

Rüşt Yaşını Doldurmadan Türkiye’ye Gelerek Eğitimini Türkiye’de Tamamlayanlar

Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise Türk mevzuatına göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksekokul veya üniversiteden mezun olan yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

2510 Sayılı İskan Kanunu Kapsamında Olanlar

2510 sayılı İskan Kanununa göre muhacir, mülteci veya göçebe olarak kabul edilen yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Bakanlığa başvuru sırasında durumlarını belgelemek koşuluyla çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

Avrupa Birliği Üyesi Ülke Vatandaşları ile Bunların Eş ve Çocukları

Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bu kişilerin Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarının çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

Avrupa Ekonomik Topluluğu – Türkiye Ortaklık Konseyinin 1/80 sayılı Kararının, bu yabancıların iş piyasasına girmeleri ile ilgili daha lehte olan 6. ve 7. Yabancı Çalışma İzni maddelerinin hükümleri, söz konusu Kararın 11. Yabancı Çalışma İzni maddesiyle bağlantılı olarak saklıdır.

Büyükelçilik, Konsolosluk ve Uluslararası Kuruluşların Türkiye’deki Temsilciliklerinde Görevlendirilenler ile Eş ve Çocukları

Yabancı devletlerin Türkiye’deki büyükelçilikleri ile konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevli diplomat, idarî ve teknik personelin hizmetinde çalışanlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı kalmak üzere Türkiye’de bulunan büyükelçilikler, konsolosluklar ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevlendirilen diplomatların ve idari ve teknik personelin eş ve çocuklarının çalışma izinleri; Dışişleri Bakanlığı kanalı ile Bakanlığa intikal eden başvuruları üzerine, anılan Bakanlığın görüşleri doğrultusunda istisnai olarak verilebilir.

Bilimsel, Kültürel ve Sportif Amaçlarla Kısa Süreli Gelenler

Bilimsel ve kültürel faaliyetler amacıyla 1 ayı aşan ve sportif faaliyetler amacıyla 4 ayı aşan sürelerde geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, Türkiye’de bulunacakları süre için, çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

Kilit Personel Niteliğindeki Yabancılar

Kanunla yetki verilen bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle; mal ve hizmet alımı, bir işin yaptırılması veya bir tesisin işletilmesi işlerinde ayrıca, yapım ve her türlü inşaat işinde çalıştırılacak kilit personel niteliğindeki yabancıların çalışma izni talebinde bulunmaları halinde, sözleşme veya ihalede belirtilen süre için çalışma izinleri istisnai olarak verilebilir.

Türkiye’de Bulunan Büyükelçilik veya Konsolosluklar Bünyesinde Faaliyet Gösteren Okullardaki Yabancı Öğretmenler, Kültür Kurumlarında Görevlendirilenler ile Din Kurumlarında Görev Alacak Yabancıların Çalışma İzinleri

Türkiye’de bulunan büyükelçilik veya konsolosluklar bünyesinde faaliyet gösteren okullardaki yabancı öğretmenlere, Türkiye’de yabancı ülkelerin kültür kurumlarındaki görevlilerine, din kurumlarında görevlendirilecek din görevlilerine, çalışmak üzere ikamet izinleri İçişleri Bakanlığı’nca verilir.

Bu konulardaki izin başvuruları Dışişleri Bakanlığı kanalı ile yapılır.

Denetleme Yetkisi ve Harç Alımı

Çalışma İzni Muafiyetleri

Muafiyetler

(1) Özel kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla;

a) Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların,

b) Daimi ikametgahları yurtdışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla 1 aydan az, sportif faaliyetler amacıyla 4 aydan az süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların,

c) Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren 3 ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin,

ç) Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren 3 ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların,

d) Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren 6 ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların,

e) 2 yılı geçmemek ve eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancıların,

f) Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında 6 ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin,

g) Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığı’nın (Ulusal Ajans) yürüttüğü programlar kapsamında gelecek yabancıların program süresince,

ğ) Kapsamı ve süresi konusunda Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı’nın mutabakata vardığı uluslararası stajyer öğrenci programları çerçevesinde staj görecek yabancıların,

h) Görev süresi 8 ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların,

ı) Türkiye Futbol Federasyonu’nca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü’nce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,

i) Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’nin I/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden “Uygunluk Onayı Belgesi” almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj hattı dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemiadamlarının,

j) Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen projelerde görevlendirilen yabancı uzmanların, görevleri süresince, çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.

(2) Mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin 1 ayı aşması durumunda akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlık’tan çalışma izni alması, ilgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.

(3) Muafiyet süreleri uzatılamaz. Ayrıca birinci fıkranın (b), (c), (ç), (d), (f) ve (h) bentleri kapsamındaki yabancılar, 1 takvim yılı içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanır. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için yabancının daha önce aynı amaçla almış olduğu ikamet tezkeresinin bitiş tarihinden itibaren 3 ay geçmiş olması şartı aranır. Muafiyet sürelerinden daha fazla çalışılacak olunması durumunda Bakanlık’tan çalışma izni alınması zorunludur.

(4) Bu Yabancı Çalışma İzni de sayılan yabancılar, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç 30 gün içerisinde ve her halükarda faaliyetlerine başlamadan önce geliş amaçlarını, ne kadar süre ile ve nerede kalacaklarına ilişkin bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirerek ikamet tezkeresi almak zorundadırlar. Muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancılara ilişkin sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi zorunludur. Bu Yabancı Çalışma İzni kapsamında ikamet tezkeresi düzenlenen yabancıların kimlik bilgileri ile çalışacakları işyerlerinin unvan ve Sosyal Güvenlik Kurumu işyeri sicil numaraları emniyet makamları tarafından her ay Bakanlığa bildirilir.

Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi

Çalışma izninden muaf olan yabancılara istekleri halinde şekli ve içeriği Bakanlıkça belirlenecek “Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi” düzenlenir.

Bildirim Yükümlülüğü, Denetleme Yetkisi ve Harç Alımı

Bildirim Yükümlülükleri

Kanunun 18 ve 19. Yabancı Çalışma İzni maddeleri ile Geçici 2 ve Geçici 3. Yabancı Çalışma İzni maddelerinde düzenlenen bildirime ilişkin yükümlülükler, Kanunun öngördüğü hallerde ve Kanunun öngördüğü süreler içerisinde, Yönetmelik ekindeki, Yabancı Personel Başvuru Formu’nun doldurulması suretiyle yerine getirilir.

Bu bildirimler ayrıca, Bakanlığa elektronik posta yolu ile de iletilir.

Denetleme Yetkisi

Kanun ve Yönetmelikte yabancılara ve yabancıları çalıştıran işverenlere atfedilmiş yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği, Bakanlık iş müfettişleri ve Sosyal Sigortalar Kurumu sigorta müfettişleri tarafından, yürürlükteki İş Kanunu’nun, Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi başlıklı bölümünde yer alan hükümlerine göre denetlenir.

Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları, kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim ve incelemeler sırasında, yabancı çalıştıran işverenlerle yabancıların Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini de denetler. Denetim sonuçları ayrıca Bakanlığa bildirilir. Bakanlık gerekli gördüğü hallerde, denetim sonuçlarını ilgili mercilere bildirir

Harç Alımı

Yabancılara verilecek çalışma izin belgeleri ve süre uzatımları 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (6) sayılı tarifenin (IV) nolu bölümüne göre harca tabidir.

Çalışma izin belgesi harçlarını tespit etmeye, karşılıklılık ilkesi göz önünde tutularak Dışişleri Bakanlığı yetkilidir.

Diğer Hükümler

Özel Öğretim Kurumları Kanunu Kapsamında Çalışacak Yabancıların Çalışma İzinleri

Yabancı Çalışma İzni 8/6/1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında çalışacak yabancılar, Kanun ve Yönetmelik hükümlerine tabidir. Bu kapsamdaki yabancıların çalışma izinleri, Kanun ve Yönetmelik hükümleri uyarınca Bakanlık tarafından verilir. Çalışma izinlerinin verilmesinde Milli Eğitim Bakanlığı ile diğer ilgili mercilerin görüşleri alınır.

İlgili Mercilerin İç Mevzuat Düzenlemeleri

İlgili merciler Kanun ve Yönetmeliğin uygulamasına ilişkin iç düzenlemelerini, Kanunun yürürlük tarihinden itibaren en geç 1 ay içinde yaparlar.

Mesleki Hizmetler Kapsamında Çalışacak Yabancıların İlgili Meslek Kuruluşlarına Üye Olmaları

Mesleki hizmetler kapsamında yurtdışından yapılan başvurularda çalışma izni alan mühendis, mimar ve şehir plancılarının Türkiye’ye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç 1 ay içerisinde, ilgili meslek odasına üyelikleri zorunludur.

Bu durumda olan yabancıların meslek odasına üyelik yükümlülüğünün başlangıcı, yabancının Türkiye’ye giriş yaptığı tarih itibariyle başlar.

Mesleki hizmetlerle ilgili çalışma iznine bağlı ikamet izni verilmesinde, ilgili meslek odasına üyelik koşulu dikkate alınır.

Geçici Yabancı Çalışma İzni

Mesleki hizmetler kapsamında çalışma izni uzatma talebinde bulunan yabancıların Kanunun yürürlüğe girmesinden önce diğer merciler tarafından verilen çalışma izinleri akademik ve mesleki yeterliliğe ilişkin prosedürün tamamlanabilmesi için bir yılı geçmemek kaydıyla uzatılabilir.

Bu Yönetmelik, 6/9/2003 tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

ÇALIŞMA İZNİ BAŞVURU SÜRECİNDE GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER

Çalışma izin başvuruları genel olarak yabancıların ilgili Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine çalışma izni ve vizesi başvurusu yapmaları şeklinde başlar. Ancak Türkiye’de bulunan yabancının geçerliliği devam eden en az 6 ay süreli ikamet izni varsa çalışma izin başvurusu yurtiçi başvuru olarak yapılabilir.

Başvurular elektronik ortamda yapılmakta olup, Türkiye’deki işverenin veya yasal temsilcisinin PTT’den e-devlet şifresi alarak başvuruyu tamamlaması ve ardından gerekli form ve belgeleri öngörülen süre içerisinde bakanlığımıza teslim etmesi gerekmektedir.

Başvuru usulüne ilişkin detaylı bilgiler aşağıdaki linkte verilmiştir.

http://www.calismaizni.gov.tr/html/yabanci-calisma-izni-basvurusu-nasil-yapilir/

Başvuru Aşamasında Gerekli Bilgi ve Belgeler

1. Çalışma izni başvuru dilekçesi (Dilekçe elektronik başvuru esnasında taranılacak, ayrıca kağıt ortamında işveren tarafından ıslak imzalı olarak gönderilecektir.)
2. Yabancı Personel Başvuru Formu, (Elektronik ortamda doldurulacak form, çıktısı alındıktan sonra, işveren ve yabancı tarafından imzalanıp kağıt ortamında bir nüsha olarak Bakanlığa gönderilecektir. İşveren ve yabancının ıslak imzalarının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir. Formun imzasız olması ve iş sözleşmesinin de bulunmaması durumunda başvuru işleme alınmayacaktır.
3. Yurtiçinden yapılacak başvurular için, Türkiye’de önlisans ve lisans öğrenimi amacıyla verilen ikamet izinleri hariç olmak üzere, yabancı şahsa ait izin başvuru tarihinde geçerli en az altı ay süreli ikamet iznibulunması zorunludur. Çalışma izni talebinde bulunan yabancının geçerli ikamet izni olmaması halinde, yabancının yurt dışında uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine iş sözleşmesi ibrazı ile çalışma izin ve vize başvurusu yapması zorunludur.
4. Pasaport sureti. (Pasaport’un Latin harfleri ile yazılı olmadığı durumlarda yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı çevirisi de başvuruya eklenecektir.) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.) Önemli Not: 6458 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi uyarınca, Bakanlığımızca talebi uygun bulunan yabancılara verilecek çalışma izinleri pasaport bitim tarihinden altmış gün önceki tarihi aşmayacak şekilde düzenlenmektedir. Ayrıca çalışma izni başvuru tarihi itibariyle altmış günden az süreli pasaport ve pasaport yerine geçen belgeyle yapılan çalışma izin başvuruları işleme alınmamaktadır.
5. Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Diploma veya Geçici Mezuniyet Belgesi sureti, bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.Mesleki hizmetler kapsamında çalışacak yabancılar ile Bakanlığımızın gerekli gördüğü mesleklerde çalışacak yabancılar için diploma zorunludur. Ev hizmetlerinde diploma ibrazı zorunlu olmayıp, bitirilen en son okula ilişkin beyan yeterlidir.
6. Yabancı personeli istihdam edecek kurum ve kuruluş adına “kullanıcı” sıfatıyla elektronik başvuruyu yapma yetkisi bulunan kişinin noter onaylı vekâletnamesi veya kullanıcı sıfatındaki kişinin başvuruyu yapan kurum ve kuruluşta çalıştığını gösterir belge (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)
7. Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)
8. Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu. (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

Yukarıda belirtilen esas belgelere ek olarak çalışmak istenilen sektörler itibarıyla aşağıda belirtilen belgelerin de ilaveten Bakanlığımıza ibrazı zorunludur:

Eğitim Sektörü:

Milli Eğitim Bakanlığına bağlı özel öğretim kurumlarında görev alacak yabancılar için Milli Eğitim Bakanlığından alınmış yabancının mesleki yeterliliğini gösterir belge (Ön İzin Belgesi) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

Yabancı istihdam edecek özel öğretim kurumları için, Milli Eğitim Bakanlığından alınmış “Kurum Açma ve Öğretime Başlama İzni” ve “Ruhsatname” (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

Ev Hizmetleri:

Ev hizmetlerinde yaşlı, hasta ve çocuk bakımı dışında yabancılara çalışma izni verilmemektedir.

Sağlık Sektörü:

Sağlık Bakanlığına bağlı özel sağlık kurumlarında görev alacak yabancı sağlık meslek mensupları için, görev yapacakları sağlık kurumunun bulunduğu ilin İl Sağlık Müdürlüğünden alınmış yabancının mesleki yeterliliğini gösterir Ön İzin Belgesi, Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.

Yabancı istihdam edecek özel sağlık kurumları için, İl Sağlık Md.den alınmış Faaliyet İzin Belgesi, Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.

Turizm Sektörü:

Turizm işletme belgesi bulunan işyerlerinde istihdam edilecek yabancılar için Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış İşletme ve Yatırım Belgesi, belgeli işletme değil ise Ticaret odasından alınmış Faaliyet Belgesi, Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.

Eğlence Sektörü:

Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Bonservis (Çalışma izni istenilen yabancının sanatçı olarak uluslararası üne sahip veya aynı düzeyde yabancı işletmelerde program yaparak çalışmış olduğunu gösteren bonservisinin üzerinde 1961 Lahey Sözleşmesine göre apostil şerhi veya Dış Temsilcilik tasdik şerhi bulunacaktır.) (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.)

Türkçe ve yabancının dilinde düzenlenen İş Sözleşmesi, (İşveren ve yabancının ıslak imzaların bulunduğu iş sözleşmesi elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak, ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.)

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış İşletme Belgesi,

Yabancı Sanatçılarla Yapılacak İş Sözleşmesinde Yer Alması Zorunlu Hususlar:

1. Yabancı sanatçıların çalışma sürelerini müteakip ülkelerine dönüşlerinde, dönüş biletleri ile yol masraflarının işverenlikçe karşılanacağını taahhüt edeceklerine ilişkin kayıt,
2. Ücretin her altı ayda bir değişen asgari ücretin üç katından daha düşük olamayacağına ilişkin taahhüt,
3. İşyeri Vergi Numarası,
4. Çalışanın haklarının yanı sıra, gerektiğinde danışılmak üzere 155 Polis İmdat ve 157 İnsan Ticareti Mağdurlarına Yönelik Yardım hattı, Alo 170 yardım hattı numaraları ile Bakanlığımız Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinin irtibat telefonları yer alacaktır.

Havacılık Sektörü:

Havacılık sektöründe faaliyet gösteren işyerlerinde istihdam edilecek yabancı pilotlar için Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı Pilot Lisansı, Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.Bakanlığımızca düzenlenecek çalışma izni, yabancı uyruklu pilotların lisanslarını Türkiye’de geçerli kılan Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden alınacak Validasyon Belgesi ile birlikte geçerlilik kazanmaktadır.

Mühendisve Mimarlar

Mesleki Hizmetler kapsamında mühendis/mimar olarak çalışma izni talep edilen yabancının, yurt dışında yüksek öğrenim görmesi halinde 2547 sayılı Kanunun 3 ve 7/p maddeleri uyarınca, Yurtdışı Yüksek Öğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği’ne uygun olarak alacağı “Diploma veya Geçici Mezuniyet Denklik Belgesi” (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line olarak ayrıca kağıt ortamında da gönderilecektir.)

Mühendis/mimar/şehir plancısı olarak yabancı uzman istihdam edecek tüzel kişiliklerde, aynı meslekte Türk istihdam edildiğini ispata dair ücret bordosu (Bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.)

Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kapsamında Faaliyet Gösteren Şirket ve Şubeler

Doğrudan Yabancı Yatırımlarda Yabancı Personel İstihdamı Hakkında Yönetmeliğin 10/a maddesinde öngörülen özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlar kriterlerinden en az birini karşılayan şirket ve şubelerde istihdam edilecek yabancılar için aşağıda belirtilen usul ve esaslara göre başvuru yapılacaktır.

Kuruluşun yaptığı son yıl ihracat tutarının en az 1 milyon ABD Doları olduğuna ilişkin belgeler (İhracat bedeline ilişkin banka dekontu, banka yazsı, döviz alım belgesi fotokopisi, şirket onaylı gelir tablosu gibi belgeler)

Yukarıda Belirtilen Şartlardan En Az Birisini Sağlayan Kuruluşta Görev Alacak Kilit Personel İçin İstenilen Belgeler

1. Şirket Ortağı, Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu Üyesi, Genel Müdür, Genel Müdür Yardımcısı, Şirket Müdürü, Şirket Müdür Yardımcısı, ve benzeri mevkiler için (İmza Sirküleri, Yönetim Kurulu veya Ortaklar Kurulu Kararı fotokopisi gibi belgeler)
2. Kuruluşun hizmetleri, araştırma cihazları, teknikleri yada yönetim için temel sayılan bilgiye sahip uzmanlardan (bonservis ve tercümesi, diploma sureti ve tercümesi ile bu kapsamdaki personelin istihdam edileceği alana yönelik değer belge ve bilgiler ve tercümesi (Örneğin ihracat elemanlı için ülkeler bazında ihracatı gösteren ilgili bankaca onaylı banka dekontu, banka yazısı, döviz alım belgesi fotokopisi gibi)
3. İstihdam edilecek kilit personelin yurt dışındaki ana şirket tarafından görevlendirildiğine ilişkin görevlendirme yazısı

İrtibat Büroları:

İrtibat bürolarında istihdam edilecek yabancılar için Ekonomi Bakanlığından alınmış faaliyet izni, bu belge elektronik başvuru esnasında taranılarak on-line gönderilecektir.

İrtibat büroları için son yıl içinde yurt dışından en az 200 bin ABD Doları veya karşılığı Döviz getirilmiş olduğuna ilişkin belgeler (Büro yetkilisi için yetki belgesi ve döviz transferi ile ilgili banka dekontu, banka yazısı, döviz alım belgesi fotokopisi gibi belgeler)

Yabancıların çalışma izini taleplerine ilişkin işlemlerin objektif ve hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasını teminen 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 13. maddesi uyarınca; Bakanlık Makamının Olur’larıyla değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. 2/8/2010 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanacak olan değerlendirme kriterleri aşağıda belirtilmiştir:

1. Çalışma izni talep edilen işyerinde en az 5 TC vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde 5 kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek 1 yıllık çalışma izninin son 6 ayı için aranır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı 5 TC vatandaşı istihdamı aranacaktır.

2. İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.

3. Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerinde 2. madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, 1. ve 2. maddeler uygulanmayacaktır.

4. İzin isteyen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az %20 olması zorunludur.

5. İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;

a) Üst düzey yöneticiler, pilotlar ve ön izin talebinde bulunan mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 6,5 katı,
b) Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,
c) Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar ile öğretmenler için asgari ücretin 3 katı,
d) Ev hizmetleri ile diğer mesleklerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1 katı olması gerekmektedir.

6. Bünyelerinde izinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan belgeli en az dört yıldızlı turizm işletmeleri ile belgeli tatil köylerinin, masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.

7. Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde, eğlence sektörü ile turizm-animasyon organizasyon firmalarında istihdam edilecek yabancılar için en az 10 TC vatandaşı çalıştırılması halinde ayrıca kota uygulanmayacaktır.

YABANCILARIN SİGORTA PRİMLERİ

5510 sayılı kanuna göre yabancı işveren bağımsız çalışan ve şirket ortaklarının sigortalılığı;

Kanunla ve kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulu Sosyal Güvenlik Kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene bağlı olmaksızın kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar Bağ-Kur sigortalısı sayılmışlardır. 5510 sayılı kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi gereğince sigortalı sayılmışlardır.
Kimler 4/b Sayılır?

1) Kanunla ve Kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulu sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan;

2) Esnaf ve sanatkarlar ile diğer bağımsız çalışanlardan ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar ile gelir vergisinden muaf olanlardan esnaf ve sanatkar sicili ile birlikte kanunla kurulu meslek kuruluşlarına usulüne uygun olarak kayıtlı olanlar,

3) Kollektif şirketlerin ortakları,

4) Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları,

5) Limited şirket ortakları,

6) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları,

7) Donatma iştirakleri ortakları,

8) Anonim şirketlerin kurucu ortakları ve yönetim kurulu üyesi olan ortakları,

9) TC vatandaşı olmayan yabancı uyruklular da ülkemizdeki ticari faaliyetleri nedeniyle 04.10.2000 tarihinden itibaren;

10) Kanunun 24. maddesinin “Sigortalı Sayılanlar” başlıklı bölümünde belirtilen çalışmaları devam ederken belediye başkanlığına seçilenlerin, bu faaliyetlerini belediye başkanlığına seçildiği tarihten sonra da sürdürmeleri halinde, bu çalışmalarını sona erdirmedikleri müddetçe TC Emekli Sandığı’nca irtibatlandırılmadıklarından 4/b sigortalısı sayılırlar.

5510. sayılı Kanunun 6. maddesinde bu kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları hükümlerinin uygulanmasında; (e) bendi “Yabancı bir ülkede kurulu herhangi bir kuruluş tarafından ve o kuruluş adına ve hesabına Türkiye’ye bir iş için gönderilen ve yabancı ülkede sosyal sigortaya tâbi olduğunu belgeleyen kişiler ile Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurtdışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar …………… 4. ve 5. maddelere göre sigortalı sayılmaz.” denilmektedir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre Türkiye’de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan, yurtdışında ikamet eden ve o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar sigortalı sayılmayacaktır.

1) Türkiye’de bağımsız çalışması bulunan, ancak bu çalışmasından önce vatandaşı bulunduğu ülkede sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödeyen ve prim ödemeye devam eden, bu kuruluşlardan emekli olanlar, çalışma izin belgesi ile birlikte vatandaşı olduğu ülkede sosyal güvenlik kurumlarına prim ödediklerini ve ödemelerinin devam ettiğini veya emekli aylığı aldıklarını gösterir (yeminli tercüme bürolarınca veya mahalli konsolosluklar aracılığıyla tercüme edilmiş) hizmet cetvelini veya aylık aldığını gösterir belgeyi il müdürlüklerimize ibraz etmeleri halinde, 5510 sayılı kanunun 4/b maddesi kapsamında (Bağ-Kur) zorunlu sigortalı olamayacaklardır.

2) Vatandaşı olduğu ülkede sosyal güvenlik kurumuna tabi bir çalışması bulunmayan bu kuruluşlardan emekli olmayan veya ülkesinde sosyal güvenlik kuruluşu bulunmayanlardan Türkiye’de bağımsız çalışması bulunanlar 5510 sayılı kanunun 4/b maddesi kapsamında (Bağ-Kur) zorunlu sigortalı olacaklardır.

3) Türkiye’de bağımsız çalışması bulunan, durumlarını belgelemeyenler için ayrıca bir araştırma yapılmaksızın kayıt ve tescil yapılacaktır.

Türkiye’nin Sosyal Güvenlik Sözleşmesi İmzaladığı Ülkeler:

1- Almanya 2- Arnavutluk 3- Avusturya 4- Azerbaycan 5- Belçika 6- Bosna Hersek 7- Çek Cumhuriyeti 8- Danimarka 9- Gürcistan 10- Fransa 11- Hollanda 12- İngiltere 13- İsveç 14- İsviçre 15- K.K.T.C. 16- Kanada 17- Kebek 18- Libya 19- Makedonya 20- Norveç 21- Lüksemburg 22- Romanya